Zeggenschap doe je samen
In de gehandicaptenzorg draait alles om samenwerken en elkaar versterken. Daarbij is zeggenschap niet iets dat je alleen doet; het is een proces van creatief samenspel tussen professionals, cliënten en hun netwerk. Dit principe van samen beslissen en handelen is essentieel om te zorgen dat iedereen gehoord wordt. Ontdek hoe dit motto in de praktijk wordt gebracht.
Deze verhalenreeks verzamelde ik in opdracht van
Dit verhaal over anders roosteren werd verteld door Dylana (begeleider) en Marjon (planner). Beiden werkzaam bij Tragel in de provincie Zeeland, grenzend aan België. Deze organisatie ondersteunt mensen met een beperking om een goed leven te leiden. Ik sprak met Dylana en Marjon aan de hand van hun werkpraktijk over zeggenschap m.b.t. het rooster.
Roosteren in de zorg; een soort sudoku voor gevorderden
Voorheen verzorgde een collega van het team de roosters van het team van Dylana Lauret. Rond zijn vertrek stelde de zorgmanager voor om het planbureau in te schakelen. Bij Tragel zijn we ook bezig met ‘Gezond roosteren’ dus kwamen verschillende dingen samen.
“Ik vond het spannend, want ik heb nogal speciale eisen, zeg maar’, vertelt Dylana. “Ik was een beetje bang. Wat als mijn rooster niet kon worden aangepast? Dan moest ik stoppen met mijn leuke baan bij Tragel.”
In de zorg is het roosteren een soort sudoku voor gevorderden. Een goed werkrooster moet in balans zijn tussen de behoeften van medewerkers en cliënten, rekening houdend met wettelijke kaders zoals de Cao Gehandicaptenzorg en de Arbeidstijdenwet. Dylana heeft extra uitdagingen: haar man werkt in ploegendienst, en ze willen samen voor hun jonge kind zorgen.
Dit verhaal over coaching on the job werd verteld door Eliane Meeuwissen (zorgcoördinator) en Ilvan Schrier (begeleider). Beiden werkzaam bij Tragel in de provincie Zeeland, grenzend aan België. Deze organisatie ondersteunt mensen met een beperking om een goed leven te leiden. Eliane coacht Ilvan en hij coacht op zijn beurt het team.
Coaching on the job
Op een van de locaties van Tragel, namelijk de locatie Brinkdreef, werken zorgprofessionals met jongeren met een licht verstandelijke beperking in de leeftijdscategorie van 12 tot 18 jaar. Het team op die locatie was lange tijd stabiel, totdat veranderingen in werktijden ervoor zorgden dat sommige mensen besloten te vertrekken. Een aantal andere professionals was toe aan een loopbaanstap. Dat zorgde ervoor dat het team van vaste medewerkers kleiner werd en dat er minder ervaring in huis was. Dat had natuurlijk ook invloed op de stabiliteit van de cliënten.
“Om goede zorg te kunnen blijven bieden, was iets nieuws nodig”, aldus Eliane. “Ik had het idee om te starten met coaching on the job. Daarover ging ik in gesprek met Corné, de zorgmanager. Ik vind het fijn als ik de regie krijg vanuit de expertise die ik heb. Corné honoreert dat en faciliteert waar nodig. Met Corné heb ik de kaders voor mijn idee afgesproken. Dus we konden aan de slag.”
Dit keer een verhaal van Sheila, begeleider bij Ipse de Bruggen, aan de hand van haar werkpraktijk. Zeggenschap gaat ook over vragen als: hoe kunnen we vertrouwen en verantwoordelijkheid integreren in onze samenwerkingsrelatie met cliënten en betrokkenen? Wat is de juiste balans tussen autonomie en vrijheidsbeperking voor mensen met een verstandelijke beperking, bijvoorbeeld als het gaat om het plaatsen van een tatoeage? Deze vragen vormen de kern van onze zoektocht naar een ethische en respectvolle benadering binnen de zorg.
Vliegende dino
Henriette valt op. Een mooi, jong meisje met helderblauwe, dromerige ogen en met een obsessie voor de film Ice Age. En dan vooral die film met dino’s, deel 3. Maar Henriette is ook een bang meisje. Een meisje dat de wereld om haar heen vaak eng vindt. Je leert haar niet zomaar kennen, maar door haar nabijheid te bieden en vooral ook veel warmte, kregen Sheila en Henriette een hele goede band. Henriette gaf steeds beter aan wat ze wilde. Zoals in 2016…
Sheila vertelt haar verhaal: “Bij ons in het team zijn er collega’s die hun lichaam versierd hebben met tatoeages. Henriette houdt ervan om de ‘plaatjes’ aandachtig te bestuderen en heeft hierbij oog voor elk detail. Op een dag komt ze naar me toe: “Ik wil het ook”. “Wat wil je ook, Henriette”? “Een dino, hier”. Henriette wijst naar haar arm.
Begeleider Diana vertelt over zeggenschap aan de hand van haar werkpraktijk: Hoe neem je jezelf als professional serieus en benader je ook je cliënt in wat ervoor hem of haar wezenlijk toe doet? Oftewel, hoe verhoudt zeggenschap van de professional zich tot de eigen regie van de cliënt? Zeggenschap betekent soms ook dat je je kennis en verwachtingen als professional loslaat ten behoeve van de wensen van de client.
Vanuit gevoel werken
In dit verhaal vertelt Diana over Anton, die een onuitwisbare indruk op haar maakte: Ik weet nog dat ik Anton voor het eerst zag, in de woning op zijn stoel, met rollator aan een zuurstoftank. Snakkend naar adem. Hij moest dagbesteding hebben, Anton 66 jaar oud… En ik werd erbij geroepen. Destijds werkte ik op een dagbesteding bij Ipse de Bruggen voor mensen met ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen. Ik had net mijn opleiding Post-HBO LACCS ((Lichamelijk welzijn, Alertheid, Contact, Communicatie en Stimulerende dagbesteding) afgerond) afgerond. Deze opleiding heeft mij meer dan ooit doen inzien wat de waarde is van beeldvorming en gerichte zorg vanuit de cliënt.